PGS.TS Trần Đình Thiên: BĐS cần những giải pháp khác thường...với dự án tốt nhưng đang vướng, Nhà nước có mua lại để tạo lòng tin cho doanh nghiệp, người mua?

Phát biểu tại Hội nghị gỡ khó cho bất động sản chiều 3/8, PGS.TS Trần Đình Thiên khẳng định: "Điều tôi khuyến nghị đầu tiên là phải quán triệt được rằng tình huống khó khăn tình thế bất thường thì cách tiếp cận, các giải pháp phải khác thường".

Theo PGS.TS Trần Đình Thiên, việc Chính phủ tập trung cao độ cho thị trường bất động sản Việt Nam hiện nay là bước đi, tầm nhìn rất lớn, rất cơ bản. Hội nghị hôm nay phản ánh đúng tinh thần như thế. Cách ban hành các nghị quyết, chính sách, giải pháp của Chính phủ đều theo tinh thần là hoàn cảnh bất thường thì giải pháp, cách làm cũng phải khác thường.

Theo ông Thiên, thời gian vừa qua, Chính phủ đã ban hành hàng loạt giải pháp tháo gỡ cho doanh nghiệp không theo logic thông thường. Chỉ có cách làm đó mới thoát khỏi tình trạng khó khăn hiện nay. Nếu chúng ta vẫn đưa ra những giải pháp bình thường thì không thể tháo gỡ được. Vì vậy, điều tôi khuyến nghị đầu tiên là phải quán triệt được rằng tình huống khó khăn, tình thế bất thường thì cách tiếp cận, các giải pháp phải khác thường.

"Chúng ta đang ở thời điểm có nhiều chính sách tốt và tập trung nhưng thực thi chính sách không dễ. Cái khác thường làm cho tư duy thực thi chính sách hiện nay bị cản trở, không dám làm. Khi đưa ra những nghị quyết mới, giải pháp mới phải đi liền với cam kết về trách nhiệm, cam kết về bảo đảm cho việc thực thi trách nhiệm thì việc thực thi chính sách tốt mới đẩy nhanh lên được", ông Thiên nhấ mạnh.

PGS.TS Trần Đình Thiên chỉ ra tình thế hiện nay đang khó, nên như Thủ tướng nói ban đầu là rất đúng: Không thể trông chờ vào một giải pháp dễ dàng, nhanh chóng mà phải kiên trì, phải biết khó để nỗ lực. Tình hình kinh tế - xã hội cơ bản trước mắt vẫn còn khó khăn rất lớn. Bức tranh doanh nghiệp, hoạt động bất động sản, lòng tin vẫn đang khó khăn. Vì thế, việc tập trung gỡ khó cho vấn đề này chính là sứ mệnh của Chính phủ, mà như cách đặt vấn đề của Thủ tướng là tập trung toàn tâm, toàn ý cho doanh nghiệp.

Cái khó nữa là các giải pháp thường tập trung về phía cung, trong khi thị trường bất động sản hiện nay khó cả về cung và cầu. Đa số các giải pháp tập trung gỡ cho doanh nghiệp là rất đúng vì đó là gỡ mấu chốt của vấn đề liên quan đến cả một hệ thống, đặc biệt là hệ thống ngân hàng đang chịu gánh nặng ghê gớm. Nhưng rõ ràng đứng trên lập trường phát triển đầy đủ, chúng ta thấy rằng cầu về bất động sản hiện nay trì trệ và có khả năng tiếp tục trì trệ.

Các phân tích gần đây về tổng cầu chưa thấy điểm gì sáng, như việc làm, tốc độ tăng trưởng đang cải thiện như còn chậm, đầu tư công còn chậm… Cần phải phân tích đầy đủ cầu cho thị trường bất động sản để có cách tiếp cận về cầu. Nếu không, chúng ta đầu tư, xây dựng xong lại để đấy, không có thị trường tiêu thụ. Điểm này là điểm đang mất cân đối, rất yếu về khía cạnh chính sách.

Từ đó, ông Thiên đề xuất giải pháp:

Thứ nhất, về thủ tục pháp lý, vẫn phải theo tinh thần tình thế bất thường phải có giải pháp khác thường. Chúng ta phải vượt qua được tư duy sợ hãi thông thường. Đơn cử như, hiện nay, bất động sản tồn kho tăng. Nhiều dự án tốt nhưng lại đang mắc, chưa tới thị trường thì xử lý như thế nào? Nhà nước có mua lại các dự án đó không để bảo đảm tạo lòng tin cho cả phía doanh nghiệp lẫn phía người mua? Tôi cho rằng, những giải pháp này là cơ bản để gỡ cho các dự án tốt, lớn nhưng lại đang tắc.

Thứ hai, tôi ủng hộ ý kiến của GS. Hoàng Văn Cường, Tập đoàn Hưng Thịnh về phương pháp thặng dư để định giá đất. Tư duy này là logic của nền kinh tế thị trường, đi liền về đất để bảo đảm rằng đầu cơ thì phải được xử lý.

Về thủ tục triển khai các dự án, dự án nào nằm trong quy hoạch thì không cần phải qua các bước xin chủ trương, quy chế triển khai, xin cấp phép bởi vì quy hoạch là Nhà nước cho phép rồi, nếu không thì mất vài ba năm quy trình. Đối với dự án mắc một phần mà lại ngưng toàn bộ dự án lại là cực kỳ lớn, khiến nhiều dự án tốt, nhiều doanh nghiệp tốt khổ sở vì tiếp cận vốn.

Về chính sách nhà ở công nhân, nhà ở xã hội, tôi có 2 ý: Nhu cầu của các địa phương về nhà ở xã hội, về nhà ở công nhân là khác nhau; điều kiện, năng lực, áp lực thực thi chính sách ở các địa phương là khác nhau nên chúng ta cần có chính sách để bảo đảm cho các địa phương có quyền chủ động chính sách nhiều hơn, chứ không nên có chính sách giống nhau khiến các địa phương không có quyền chủ động.

Thứ hai, thời điểm hiện nay, liệu chúng ta làm nhà ở xã hội theo nghĩa thương mại thì có cần một gói kích cầu như trước đây không? Ai sẽ mua khi thu nhập của người lao động hiện nay đang suy giảm?

Cuối cùng lúc này, để bảo đảm điều kiện doanh nghiệp, cả về phía cung lẫn cầu thì nên có những quỹ bảo lãnh cho vay, nếu không khó lòng bảo đảm rủi ro cho ngân hàng. Thị trường đang cần Nhà nước tung ra những hỗ trợ mạnh hơn để vực dậy thị trường bất động sản.

Tôi tin rằng những Hội nghị như thế này tạo ra cảm hứng mạnh, tạo ra lòng tin mạnh cho xã hội, nhờ đó tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc, khiến 2 bên cung cầu gặp nhau và sẽ tạo ra kết quả tích cực.

Nguồn: Nhịp sống thị trường